Ruim twintig jaar geleden las ik ‘Bezonken rood’ van Jeroen Brouwers. Ik was geschokt door de verschrikkingen die de hoofdpersoon doormaakte. Brouwers heeft nadien nog vele andere boeken geschreven die ik matig kon waarderen. Ik raakte weer in hem geïnteresseerd toen hij in 2021 de Libris literatuurprijs won met zijn boek ‘Cliént E. Busken’. Ook die roman sprak me niet aan hoe komisch sommige passages ook waren.
Dan maar, als ode aan de winnaar van de literatuurprijs, het boek herlezen dat zoveel indruk  maakte en dat inmiddels aan haar tweeënvijftigste druk toe is.

Mijn hemel, het verhaal blijkt nog schrijnender en tragischer dan ik me herinner. Het begin, de dood van zijn moeder zet een reeks herinneringen in gang. Hij denkt terug aan de internering samen met zijn moeder, in het jappenkamp Cideng. Hoe hij als levenslustig peutertje met de tropenhoed van zijn opa op het hoofd en een houten zwaardje in de hand ‘Tabé mama’ roept. De zware kostschooljaren na de oorlog vindt hij mogelijk een nog grotere kwelling, met wrok en haat ten opzichte van zijn moeder als resultaat. Hij heeft haar begrafenis niet bezocht.

‘Bezonken rood’ is een razend knap gecomponeerd boek, autobiografisch en bikkelhard. Een meesterwerk dat ik meteen opnieuw wil lezen.